Jak czytać książkę „Niewiasta Wieczna”?

Książka „Niewiasta Wieczna” Gertrud von le Fort jest przepiękną medytacją, którą czytamy po krótkim fragmencie, żeby ją wnikliwie przeanalizować. Zamieszczam poniżej fragment z proponowaną interpretacją. W taki sposób osobiście pracuję z tą książką. Mam nadzieję, że zainspiruję tym fragmentem innych i zachęcę do sięgnięcia po tę niezwykłą lekturę. 

„Przekonanie, że nie istnieje prawo kobiety do posiadania dziecka, lecz istnieje prawo dziecka do posiadania matki, odpowiada innej kobiecej prawdzie naszych czasów: nie ma na świecie tak zwanego „prawa kobiety" do pracy i powołania, lecz istnieje na świecie prawo dziecka do kobiety. O ile wszystkie znaki nas nie mylą, prawo to stało się w ostatnich dziesięcioleciach niezwykle ważne. Dzisiejsze wołanie o matkę nie wynika tylko z pragnień związanych z polityką demograficzną, lecz subtelnie kryje się w nim duchowe pragnienie; nic bowiem nie opisuje stanu dzisiejszego świata głębiej i bardziej tragicznie niż całkowity brak wszelkich postaw macierzyńskich, czyli brak sił, które faktycznie wspierają, rodzą i przez to przynoszą owoce. Same dobre chęci nigdy jednak nie wystarczą. Stąd przerażający brak błogosławieństwa dla tak wielu z natury dobrych i pożytecznych przedsięwzięć.

Wraz z tymi przemyśleniami pozornie opuściliśmy tematykę kobiety ponadczasowej, lecz tak naprawdę rezygnujemy z uwzględniania czasu. Kobieta ponadczasowa to ta, której nie da się umieścić w czasie. Naturą matki jest przekraczanie czasu. Tak jak kobieta rodząca niesie życie w nieskończoność, tak też w swej zdolności do pielęgnowania i chronienia życia przenosi w czasie pierwiastek wieczności”

Komentarz do fragmentu „Niewiasty Wiecznej” Gertrud von le Fort:

Ten fragment porusza głęboko refleksyjny i kontrowersyjny temat roli kobiety, macierzyństwa i ich duchowego znaczenia we współczesnym świecie. Gertrud von le Fort szkicuje w nim:

1. Odwrócenie perspektywy praw: od kobiety do dziecka

Autorka dokonuje przesunięcia akcentu: zamiast mówić o prawie kobiety do posiadania dziecka, mówi o prawie dziecka do posiadania matki. Podobnie, „prawo kobiety do pracy i powołania” zostaje przeciwstawione „prawu dziecka do kobiety”. To ujęcie podkreśla, że relacje rodzinne (zwłaszcza macierzyństwo) nie mogą być analizowane wyłącznie przez pryzmat indywidualnych praw dorosłych, lecz muszą brać pod uwagę potrzeby i prawa istot bardziej bezbronnych — dzieci.

2. Duchowy wymiar macierzyństwa

Fragment sugeruje, że we współczesnym świecie istnieje „duchowe pragnienie matki” — nie tylko w sensie biologicznym, lecz w sensie obecności postawy macierzyńskiej: wspierającej, dającej życie, pielęgnującej i chroniącej. Współczesny świat cierpi na „brak postaw macierzyńskich”, co prowadzi do duchowej pustki i braku owocności, mimo pozornie dobrych intencji.

3. Macierzyństwo jako wartość ponadczasowa

Kobieta „ponadczasowa” nie jest uwięziona w historycznych kontekstach czy zmieniających się rolach społecznych. Macierzyństwo zostaje tu ukazane jako coś transcendentnego, wiecznego, przekraczającego granice czasu — jako duchowa siła obecna niezależnie od epoki. Kobieta, która rodzi i wspiera życie, uczestniczy w czymś większym niż tylko biologiczne funkcje — wnosi do świata element wieczności.

Fragment ten ukazuje macierzyństwo jako wartość duchową, etyczną i ponadczasową, podkreślając konieczność obecności postawy macierzyńskiej w świecie – niekoniecznie tylko w sensie biologicznym, lecz jako archetyp siły chroniącej i wspierającej życie. Jednocześnie stanowi on krytykę współczesnych dyskursów praw jednostki, które – zdaniem autorki – zbyt często pomijają relacyjny i odpowiedzialnościowy wymiar macierzyństwa.

Gorąco zachęcam do lektury „Niewiasty Wiecznej” Gertrud von le Fort. To przepiękna medytacja do czytania po akapicie. 

Książka dostępna jest na stronie Wydawnictwa Ancilla